window.adblockDetector.init( { found: function(){ ...}, notFound: function(){...} } );
2024-05-19, 7:27 PM
სიახლის სანახავად გთხოვთ დაალაიქოთ FB გვერდი და გამოიწეროთ Youtube არხი


მთავარი »
.
4:20 AM
ვულკანი და სუპერ ვულკანი

2010 წელი უკვე აღინიშნა დამანგრეველი მიწისძვრების სერიით ჰაიტიზე, ჩილეში, მექსიკასა და ჩინეთში. ჰაიტის მიწისძვრა ადამიანური მსხვერპლის სიდიდით მსოფლიო კატასტროფათა ათეულშიც შევიდა. ამ მოვლენებს მოჰყვა 15 აპრილს ისლანდიის კუნძულზე ძნელად წარმოსათქმელი სახელის მქონე ვულკანის - ეიაფიატლაიოკულის ამოფრქვევა. საბედნიეროდ, მას არ მოჰყოლია ადამიანური მსხვერპლი და ნგრევა, მაგრამ ის შევა ისტორიაში, როგორც ავიამიმოსვლის უპრეცედენტო შეფერხების გამომწვევი. ქარმა ვულკანური ნივთიერება ევროპის დიდ ნაწილზე გაავრცელა, რის გამოც ევროპაში ფრენების დიდი ნაწილი შეწყდა. დაიბლოკა ისლანდიის თავზე გამავალი უმნიშვნელოვანესი საფრენი ტრასა ევროპა-ამერიკას შორის. 

 

ეიაფიატლაიოკულის ამოფრქვევები ჯერ კიდევ გრძელდება და ძნელი სათქმელია, როდის ჩაცხრება. მეცნიერები ვარაუდობენ, რომ ამან შეიძლება გააღვიძოს მეზობლად მდებარე ვულკანი კატლა - ასეთი რამ წარსულში არაერთხელ მომხდარა. თუმცა, ამ მოვლენამ უკვე გააღვიძა საზოგადო ინტერესი ვულკანების მიმართ. 
დედამიწაზე დღეისთვის 1500-მდე პოტენციურად აქტიური ვულკანია. ეს ისეთი ვულკანებია, რომელთა მოქმედებაც ისტორიიდან ცნობილია და შეიძლება კვლავ ამოქმედდეს. მათი დიდი ნაწილი მდებარეობს წყნარი ოკეანის კუნძულებზე - ინდონეზიასა და ფილიპინებში. საქართველოში ასეთი ვულკანები არ არის. 
ვულკანიდან მომდინარე საფრთხის დონე დამოკიდებულია მის სიახლოვესა და სიდიდეზე. უმრავლესობა საშიში არაა, თუმცა ისტორიას ახსოვს არაერთი კატასტროფა, რომელიც დიდი მსხვერპლით დასრულდა. ამჟამად აქტიური ვულკანების მახლობლად 500 მილიონამდე ადამიანი ცხოვრობს. 
ეიაფიატლაიოკული საშუალო სიმძლავრის ვულკანია. თუმცა, ასეთებსაც და უფრო სუსტებსაც გამოუწვევიათ დიდი მსხვერპლი. 1902 წელს ვულკან პელეს ამოფრქვევამ კარიბის კუნძულებზე 30 ათასზე მეტი ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა. პელე იმავე სიძლიერის იყო, რაც ეიაფიატლაიოკული. 1985 წელს უფრო სუსტმა ნევადო დელ რუისმა კოლუმბიაში 23 ათასი ადამიანი იმსხვერპლა. ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ვულკანი არის ვეზუვი. 79 წელს მისმა ლავამ მთლიანად დაფარა რომაული ქალაქები ჰერკულანუმი და პომპეი და ათასობით ადამიანი ცოცხლად დამარხა. 
განსაკუთრებით ძლიერ ვულკანებს - სუპერვულკანებს - დედამიწის კლიმატზე მნიშვნელოვანი გავლენის მოხდენა შეუძლიათ. ისინი იწვევენ გლობალურ აციებას და საფრთხეს უქმნიან ცოცხალი ორგანიზმების არსებობას. ვულკანური ფერფლი და მტვერი დედამიწის ზედაპირზე რამდენიმე დღეში ან კვირაში ილექება. სამაგიეროდ, გაზები ზოგჯერ წლების განმავლობაშიც რჩება ატმოსფეროში. გაზებიდან წარმოქმნილი ნაწილაკები, აეროზოლები, მზიდან მოსულ გამოსხივებას ირეკლავს და დედამიწის ზედაპირზე არ უშვებს, რაც ტემპერატურის კლებას იწვევს. დაბალი ტემპერატურა შეიძლება რამდენიმე წელი შენარჩუნდეს. აციების მასშტაბები დამოკიდებულია ამოფრქვევის სიძლიერესა და მდებარეობაზე. რაც უფრო ახლოა ვულკანი ეკვატორთან, მით უფრო დიდი შეიძლება იყოს მისი გავლენა. 
გლობალური აცივება მოჰყვა 1991 წლის ივნისში ფილიპინებზე პინატუბოს ამოფრქვევას. სიძლიერით ის სუპერვულკანს ოდნავ ჩამოუვარდებოდა. მისი კრატერიდან 20 მილიონი ტონა ფერფლი, მტვერი და გაზი გამოიტყორცნა. გაზის სვეტმა მიაღწია 25 კილომეტრის სიმაღლეს. მეცნიერთა აზრით, ამ მოვლენამ მომდევნო წლებში საშუალო ტემპერატურის ნახევარგრადუსიანი კლება გამოიწვია. 
ისტორიაში კლიმატზე ვულკანის გავლენის კიდევ რამდენიმე მაგალითი არსებობს. 1816 წელი ცნობილია, როგორც „წელი ზაფხულის გარეშე”. მაშინ მთელ ევროპაში ზაფხული უჩვეულოდ ცივი გამოდგა, კანადასა და აშშ-ში კი ყინვებიც იყო. ხორბლის მოსავალი თითქმის მთლიანად განადგურდა, დაიხოცა საქონელი, რასაც მოჰყვა შიმშილი. ამ მოვლენებს 1815 წელს ინდონეზიაში სუპერვულკან ტამბორას ამოფრქვევას უკავშირებენ. 1600 წელს ჩრდილოეთ ამერიკაში ვულკან უაინაპუტინას ამოფრქვევას მიაწერენ 1601-03 წლების შიმშილს რუსეთში. 
ზოგიერთ სუპერვულკანს მსოფლიო მასშტაბის კატაკლიზმები მიეწერება. არსებობს მოსაზრება, რომ 70 ათასი წლის წინ ინდონეზიური ვულკანის - ტობას ამოფრქვევის გამო დედამიწის მოსახლეობის დიდი ნაწილი დაიღუპა. მთელ პლანეტაზე ათასიდან ათი ათასამდე ადამიანი გადარჩა. სუპერვულკანის ამოფრქვევას უკავშირებენ „დიდ სიკვდილიანობას” - 250 მილიონი წლის წინ მომხდარ უდიდეს კატასტროფას პლანეტის ისტორიაში. მაშინ ცოცხალი ორგანიზმების სახეობების 90% გადაშენდა. ერთ-ერთი ვერსიით, 65 მილიონი წლის წინ დინოზავრების გადაშენების მიზეზიც მსგავსი მოვლენა იყო. 
სუპერვულკანის ამოფრქვევა უაღრესად იშვიათი მოვლენაა: მეცნიერთათავის დედამიწის არსებობის 4.5 მილიარდი წლის მანძილზე სულ 25 შემთხვევაა ცნობილი. ისტორიულ წარსულში, ანუ ბოლო 10 ათასი წლის განმავლობაში, ექვსი მათგანი მოხდა. უკანასკნელი უკვე ნახსენები ტამბორას 1815 წლის ამოფრქვევა იყო. 
ვულკანები არა მხოლოდ დედამიწაზე არსებობს. მარსზე, რომლის დიამეტრი დედამიწისაზე ორჯერ მცირეა, რამდენიმე ვულკანია ცნობილი. მათ შორის მზის სისტემაში უდიდესი მთა ოლიმპუსია, რომელიც ევერესტზე 3.5 კილომეტრით მაღალია. ვულკანები მრავლადაა ვენერაზე, იუპიტერის, სატურნისა და ნეპტუნის თანამგზავრებზე. იუპიტერის თანამგზავრ იოზე ერთდროულად იმდენი ვულკანი ბობოქრობს, რომ მისი ზედაპირი მდუღარე ფაფას წააგავს. 
ეიაფიატლაიოკულის ამოფრქვევას კატასტროფული შედეგები არ მოჰყოლია. მეცნიერების აზრით, მან შესამჩნევი აცივებაც არ უნდა გამოიწვიოს. თუმცა, საზოგადოდ, ვულკანებისა და მიწისძვრების პროგნოზირებას დიდი მნიშვნელობა აქვს მსხვერპლის აცილებისთვის. 

 

კატეგორია: სტატიები | ნანახია: 2539 | დაამატა: dep | ტეგები: ახალი, ამბები, გაიგეთ, ვულკანი, Super, სტატიები, უცნაური, vulkani, საინტერესო, Vulkan | რეიტინგი: 5.0/3

მოიწონე სიახლე:

გააზიარე სიახლე:

სულ კომენტარები: 0
ComForm">
avatar
დღის სიმღერა
ძებნა
~`~ ქართული კლავიატურა
გვიპოვეთ Facebook-ზე
კალენდარი
ტეგები
wallpaper DeP. house the სიმღერები ქართულად სიმღერა is Juliet Irakli თამაშები დუბლირებული Antichrist ანეგდოტები გადმოწერეთ საიტზე ყველაფერი School აქ by ფილმები სიახლეები უცენზურო ჩვენს საუკეთესო უმაგრესი ACTION გაერთეთ ერთად მხოლოდ ლექსი Club მაგარი tamashebi ძაან გახმოვანებული სიყვარულზე qartulad gaxmovanebuli გაკეთება -ზე. simgerebi music Lyrics Shooting and ჩვენთან serial ქართული online საინტერესო photoshop movies პირველი კულინარია წყარო მეორე uCoz ანეკდოტები -ის სხვადასხვა geo სტატია უყურეთ ისწავლით თავი Page სასაცილო სრულადში საიტის filmebi ერთი .mp3 anegdotebi anekdotebi sasacilo saxaliso ძალიან ანეგდოტი ტექსტი of song wyaro თქვენს გადმოწერა www ვიდეოს anegdoti სახალისო Download რომელიც Blues Flesh Genre ჩარლი tutorials for ლექსები ამბები Police games play ითამაშეთ 13 mix Desktop leqsebi leqsi logo ჩემი Christmas 2016 Super -ს ნახავთ Other GIF star Animations office უცხოური -ში უცნობი -ზე iswavlemeti ცხოვრება Charlie საიტი How შევცვალოთ სახლი Rock / სიმამაცის Brave DeP PARKOUR ანუ დავაყენოთ man ფონი Dangerous და დიზაინი სეზონი remix srulad.com to with www.iswavlemeti.at.ua. www.iswavlemeti.at.ua video in You Make Effect mp3 from facebook on Player Soul Monica მონიკა ბელუჩი Bellucci error old SWF Windows my google WINDOWS 7 Chrome up ზუსტად როგორც ლამაზი 2pac თქვენი cute Baby ეს არის დღის სკრიპტი Happy ფოტო მანიპულაცია შევქმნათ B.I.G. monsters ყველაზე შენ paris მიყვარხარ Je T'aime პარიზო strike Counter რა Cat რომ lucky funny Text game deep Sweet სურათები Angry ონლაინ picture suratebi des მუსიკა შავი black Girl Experiment ეფექტი ფლეშ თამაში photo ახალი სრულად ogre Child GET Tres El me Feat RAP Russian რეპი რუსული basta ფოტოები ყველა კაპიტანი flash Robin Movie თუ წავშალოთ ამ გავაკეთოთ ისეთი სურათი როგორ მე ვიდეო youtube ვიდეოში თქვენ გასწავლით ონლაინში dance this Like free version 18+ blue Life Big at 2013 dgis IT ფილმი ვიკრუტასები Maze avatar 3d Screen გიორგი love ის hotel Handmade Animation Dogg Attention best DJ Core Tumblr 47 ხელოვნური Creative secret kkk შოუ fair High ლაბირინთში ციხის agent სასტუმრო ტრანსილვანია ლეგენდები ხვალინდელი Show Comedy shou komedi კომედი შოუ Deadly გააცინე khelovnuri
Free web hosting - uCoz